წინამდებარე ნაშრომში წარმოდგენილია დასავლეთ საქართველოს 15 სათავადოს თანმიმდევრული კონკრეტული ისტორია, სათავადოს არსის მოკლე ზოგადი დახასიათების შემდეგ, დადგენილი თითოეული მათგანის წარმოქმნა-განვითარება-გაუქმების
დრო და პირობები, ტერიტორია, საზღვრები, ადმინისტრაციული ცენტრი, სამმართველო აპარატის შედგენილობა, ყმა გლეხებისა
და აზნაურთა რაოდენობა, მათი გვარები.