წინამდებარე ნაშრომში განხილულია მარქსისა და ენგელსის მიერ მატერიალისტური დიალექტიკის პრინციპების აღმოჩენისა და ამ პრინციპების ერთიან მწყობრ დიალექტიკურ მეთოდად განვითარების ისტორია, ჰეგელის იდეალისტური დიალექტიკისადმი მისი ძირეული დაპირისპირებულობა და ამ იდეალისტური დიალექტიკის მოხსნის პროცესი.