ნაშრომში განხილულია კიტა აბაშიძის, არჩილ ჯორჯაძის, ივანე ჯავახიშვილის, კონსტანტინე გამსახურდიას, ისიდორე მანწკავას, ვიქტორ ნოზაძის და სხვათა შეხედულებები XIX საუკუნის და XX საუკუნის პირველი მესამედის ქართული პოლიტიკური აზროვნების ძირითადი მიმართულებების და დამახასიათებელი ნიშნების შესახებ.