წინამდებარე ნაშრომში განხილული და შეძლებისდაგვარად შეფასებულია შესაბამისი პერიოდის ყველა ჟურნალ-გაზეთი, რომელიც ნათელ წარმოდგენას გვიქმნის უაღრესად რთულ და საინტერესო საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ, თუ კულტურულ–ლიტერატურულ მოვლენებზე. ამ პერიოდის პრესა წარმოაჩენს ჟურნალისტიკის, ხელოვნების, სიტყვაკაზმული მწერლობის, პუბლიცისტიკის, კრიტიკის, მეცნიერების როლს XIX საუკუნის ქართული კულტურისა და ეროვნული მოძრაობის განვითარების საქმეში.