ნაშრომში განხილულია აჭარის მოსახლეობის ოსმალეთში გასახლება 1877-1878 წლების რუსეთ-თურქეთის ომის შემდგომ წლებში. გარკვეულია გასახლების ძირითადი მიზეზები და მისი ხელშემწყობი ფაქტორები და პირობები: გასახლების კლასობრივი ხასიათი, ქართველი ხალხის დამოკიდებულება გასახლებისადმი, გასახლებულთა რაოდენობა, მათი მძიმე პირობები ოსმალეთში და უკან დაბრუნება.