ლექსიკონი პროექტის შესახებ ლექსიკონის შესახებ რეგისტრების განმარტებანი გუნდი

ა ბ გ დ ე ვ ზ თ ი კ ლ მ ნ ო პ ჟ რ ს ტ უ ფ ქ ღ ყ შ ჩ ც ძ წ ჭ ხ ჯ ჰ

თქმა

მეთაური სტატია სხვა მნიშვნელობები

ყველაზე ახლოს

ნაკლებად ახლოს

შორს

უცნობი

რაიმეს (ამბის, აზრის...) სიტყვიერად გადმოცემა

სინონიმი

წარმოთქმა მოყოლა ამოთქმა ალაპარაკება თხრობა ბრძანება

შესიტყვება

კრინტის დაძვრა

ენათმეცნიერებაში კილოკავის ფარგლებში არსებული მეტყველების სხვაობა. (დარგ.)

ჰიპერონიმი

კილოკავი (დარგ.)

აღიარება

იხილეთ მეთაური სტატია

გამოტყდომა

სინონიმი

გაცხადება გამომჟღავნება გამოტყდომა გამხელა გაზიარება

სიმართლის თქმა

გატყდომა

ანტონიმი

არაღიარება დამალვა მიჩქმალვა

აღწერილობა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც ვინმეს ან რაიმეს შესახებ ჰყვებიან ამბავს (წიგნ.)

სინონიმი

აღწერა თქმა მბობა მოყოლა თხრობა მოთხრობა გადმოცემა

ბრძანება

იხილეთ მეთაური სტატია

რაიმეს თქმა ან ვინმეს მიმართვა პატივისცემით (ზრდილობ.)

სინონიმი

თქმა მიმართვა

გადაცემა

იხილეთ მეთაური სტატია

ცნობება, თქმა, მოყოლა (გადატ.)

სინონიმი

ცნობება შეტყობინება თქმა მოყოლა მიტანა თხრობა

გადმოცემა

იხილეთ მეთაური სტატია

ისეთი ამბები, რომლებიც ზეპირი გზით არსებობს

კოჰიპონიმი

თქმულება თქმა ლეგენდა მითი საგა ანდრეზი მოთხრობა

პირში თქმა

ჰიპერონიმი

ამბავი

გამოსვლა

იხილეთ მეთაური სტატია

საჯარო ღონისძიებაში მონაწილეობის მიღება, სცენაზე წარდგომა

სინონიმი

გამოჩენა გასვლა წარდგომა

შესიტყვება

გამოცრა

იხილეთ მეთაური სტატია

შეკრული კრიჭით, ბრაზით, სიმწრით რამის თქმა (გადატ.)

ჰიპერონიმი

ჩალაპარაკება თქმა

სინონიმი

წასისინება (გადატ.)

გამჟღავნება

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც რაიმეს გაამჟღავნებენ ან გამჟღავნდება

გამხელა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც საიდუმლოს ააშკარავებენ

სინონიმი

დღის სინათლეზე გამოტანა (გადატ.)

მზის შუქზე გამოტანა (გადატ.)

ნიღბის ახდა (გადატ.)

ნიღბის მოგლეჯა (გადატ.)

საქვეყნოდ გამოტანა

საჯაროდ გამოცხადება

გამჟღავნება გახმაურება გასაჯაროება გათქმა გამოაშკარავება გამომზეურება გამომჟღავნება გაცხადება გამოქვეყნება განსაჯაროება

საიდუმლოს თქმა

დაფარულის თქმა

დაფარულის გამოცხადება

გაშკარავება გამოვლენა მხელა გამხელა

სააშკარაოზე გამოტანა

ჩენა

განსაზღვრება

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც რაიმეს განსაზღვრავენ თუ განმარტავენ

სინონიმი

დეფინიცია (წიგნ.) ფორმულირება განსაზღვრა განმარტება დეტერმინაცია (წიგნ.) ახსნა

გასაგებად თქმა

ჩამოყალიბება დაფორმულება (წიგნ.)

გაფრენა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც რაიმე სისულელეს ამბობენ ან შეუფერებლად იქცევიან (საუბ.)

სინონიმი

სისულელის თქმა

სისულელის ჩადენა

თავქარიანობა გაგიჟება

გინება

იხილეთ მეთაური სტატია

ვინმეს/რამეს მისამართით შეურაცხმყოფელი სიტყვების გამოყენება

სინონიმი

შეგინება ლანძღვა თათხვა ბილწსიტყვაობა გალანძღვა შეურაცხყოფა განქიქება (წიგნ.) გაკიცხვა დამცირება ძაგება დაჯმა (საუბ.) გაკილვა შეკურთხება (საუბ.) თრევა (საუბ.)

საფლავიდან ამოღება (გადატ.)

საფლავიდან ამოგდება (გადატ.)

დაძრახვა

შეურაცხყოფის მიყენება

დალაპარაკება

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც ვინმეს ელაპარაკებიან

სინონიმი

თქმა ლაპარაკი გასაუბრება

ხმის გაცემა

გამოლაპარაკება

დანებება

იხილეთ მეთაური სტატია

სპორტში – როდესაც დამარცხებულად აღიარებენ თავს (სპეც.)

სინონიმი

წაგებულად თავის აღიარება

დამარცხებულად თავის აღიარება

ბრძოლის გაგრძელებაზე უარის თქმა

დამარცხება

წინააღმდეგობის გაწევის შეწყვეტა

დამარცხების აღიარება

დაძახება

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც ხმამაღლა ამბობენ რაიმეს

სინონიმი

ხმამაღლა თქმა

ძახილი დაძახილი მოწოდება ძახება ყვირილი დაყვირება დაგუგუნება

დიალექტი

იხილეთ მეთაური სტატია

რომელიმე ენის ერთ-ერთი ვარიანტი, რომელზეც ლაპარაკობენ ამა თუ იმ არეალში და სხვა ვარიანტებისაგან შეიძლება განსხვავდებოდეს ლექსიკურად და გრამატიკულად და ახასიათებდეს წარმოთქმის თავისებურებები (დარგ.)

ჰიპონიმი

კილოკავი თქმა იდიოლექტი

სინონიმი

ენაკავი (ძვ.) კილო

კუთხური მეტყველება

თხრობა

იხილეთ მეთაური სტატია

მსმენელი მოლაპარაკეს რაიმეს უყვება ან ეუბნება

სინონიმი

მოყოლა მოთხრობა გადმოცემა მბობა გადაცემა თქმა

ჰიპერონიმი

ლაპარაკი

ლეგენდა

იხილეთ მეთაური სტატია

ზეპირად შემონახული ამბავი, რომელშიც ისტორიული რეალობა და ზღაპრული მხარე ერთმანეთშია აღრეული

ლტოლვა

იხილეთ მეთაური სტატია

რაიმესთან მიახლოება დიდი სურვილის გამო (წიგნ.)

სინონიმი

სწრაფვა მისწრაფება მიდრეკილება ჟინი ნდომა წადილი წყურვილი მიზიდულობა სურვება ლტოლვილება

გულის თქმა

გულისნადები ნება კეთილნებება გულვა მოსურვება მონდომება მოწადინება ხალისი მოხალისება მოპრიანება მოხასიათება მოგუნებება მოქეიფიანება

ხოშის მოსვლა

ჭკუაში მოსვლა

განგულვება დაგულოვნება წყურვა ნიაზი

გულის მიწევა

საღერღელი დამაღი (გადატ.)

დამაღის ჩამოსვლა (გადატ.)

მისალმება

იხილეთ მეთაური სტატია

ვინმესთან შეხვედრისას სალმის თქმა

სინონიმი

ანტონიმი

დამშვიდობება

კოჰიპონიმი

მოკითხვა მობოდიშება მიგებება

მოკითხვის გადაცემა

ჰიპონიმი

გადაკოცნა

ხელის ჩამორთმევა

თავის დაკვრა

თაყვანისცემა (გადატ.)

მიღება

იხილეთ მეთაური სტატია

საკუთარ თავზე დადებითი/უარყოფითი შეფასების ან პასუხის მოსმენა (საყვედურის, შენიშვნის, კომპლიმენტის, თანხმობის, უარის... მიღება)

ანტონიმი

არმიღება

ჰიპონიმი

დაკმაყოფილება დათანხმება მიღწევა

სინონიმი

თქმა

მოგება

იხილეთ მეთაური სტატია

პასუხის გაცემა

სინონიმი

ჰიპერონიმი

გაგონება თქმა

მოთხრობა

იხილეთ მეთაური სტატია

რამის მოყოლა

სინონიმი

თხრობა მოყოლა მბობა გადმოცემა თქმა ჩაკენჭვა (საუბ.) ჩაკაკვლა (საუბ.) დაკაკვლა (საუბ.)

მოკითხვა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც ვინმეს ესალმებიან ან სალამს აბარებენ

სინონიმი

სალამი მისალმება მოსალმება

მომიზეზება

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც რაიმეს მოიმიზეზებენ

სინონიმი

მიზეზის მოგონება

ტყუილი მიზეზის თქმა

მოსაბაბება

ხელზე დახვევა (გადატ.)

მიზეზის ქონა

საბაბის ქონა

მოყოლა

იხილეთ მეთაური სტატია

მბობა, გრძელი ამბის (ლექსის, მოთხრობის და ა.შ.) თქმა

სინონიმი

თხრობა გადმოცემა მოთხრობა თქმა უწყება მბობა ჩაკენჭვა (ირონ.) ჩაკაკლვა (ირონ.)

მოშლა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც რაიმეს ივიწყებენ ან ავიწყდებათ

სინონიმი

მიტოვება გადაჩვევა დავიწყება

უარის თქმა

შეწყვეტა წყვეტა დათრგუნვა

მოწონება

იხილეთ მეთაური სტატია

ვინმესადმი/რაიმესადმი დადებითი განწყობის გამოხატვა

სინონიმი

შექება მხარდაჭერა დაფასება მისალმება (გადატ.)

ქათინაურის თქმა

კომპლიმენტის თქმა

დადებითად შეფასება

ანტონიმი

დაწუნება კრიტიკა

შესიტყვება

მოხსენება

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც რაიმეს შესახებ სხვა უყვებიან, რაიმე ინფორმაციას აძლევენ სხვას (ზრდილობ.)

სინონიმი

თქმა მბობა მოყოლა

ჰიპერონიმი

ლაპარაკი

კოჰიპონიმი

საუბარი სიტყვა სიტყვა

მოხსნა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც უარს ამბობენ რაიმეზე (გადატ.)

სინონიმი

უარის თქმა

სიმღერა

იხილეთ მეთაური სტატია

ვოკალური ნაწარმოების შესრულება

სინონიმი

წაღიღინება წამღერება ღიღინი მღერა სტვენა შესრულება დამღერება დაგუგუნება დაძახება

ჰიპონიმი

გალობა

შესიტყვება

სიმღერის თქმა

უარყოფა

იხილეთ მეთაური სტატია

ის, რასაც უარყოფენ და უკუაგდებენ

ჩაკვრა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც ვინმეს გადაკვრით ანიშნებენ რამეს (საუბ.)

სინონიმი

გადაკვრით თქმა

ნართაულად თქმა

მინიშნებით თქმა

ჩამოთვლა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც სათითაოდ ამბობენ რაიმეს

შესიტყვება

სათითაოდ დასახელება

თანმიმდევრობით დასახელება

თანმიმდევრობით თქმა

სინონიმი

მოთვლა

ჩივილი

იხილეთ მეთაური სტატია

ვინმეზე/რამეზე საყვედურის, სამდურავის თქმა

სინონიმი

შეტირება

საყვედურის თქმა

ბუზღუნი უკმაყოფილება დრტვინვა მდურვა სამდურავი წუხილი საყვედური ვიშვიში წუწუნი

წამოძახილი

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც ხმამაღლა ამბობენ რაიმეს

სინონიმი

წამოყვირება წამოკივლება წაძახება წამოძახება

წარმოთქმა

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც რაიმეს ხმამაღლა ამბობენ

სინონიმი

თქმა ამოთქმა ამოღერღვა (გადატ.) ამოღეჭვა (გადატ.) ბრძანება

წუწუნი

იხილეთ მეთაური სტატია

ხარება

იხილეთ მეთაური სტატია

როდესაც ვინმეს ან რაიმეს ახარებენ

სინონიმი

სასიხარულო ამბის შეტყობინება

სასიხარულო ამბის თქმა

სასიამოვნო ამბის თქმა

მიხარება გახარება